Najgorsze nawyki podczas snu. Przyspieszają starzenie się organizmu
Sen to kluczowy element regeneracji organizmu, który wpływa nie tylko na nasze codzienne samopoczucie, ale również na to, jak się starzejemy. Jego długość i jakość mogą odgrywać istotną rolę w procesie starzenia się i decydować o tym, czy zachowamy zdrowie i sprawność w późniejszych latach życia.
Sen a proces starzenia
Chińscy naukowcy przeanalizowali dane zebrane w latach 2011-2020, obejmujące 3306 osób w średnim wieku 60 lat. Badanie miało na celu określenie, jakie czynniki sprzyjają "udanemu starzeniu" - pojęciu, które obejmuje pięć kluczowych kryteriów:
- Brak przewlekłych chorób, takich jak choroby serca, cukrzyca czy nowotwory.
- Zachowanie zdolności do codziennych aktywności fizycznych.
- Sprawność poznawcza i dobra kondycja umysłowa.
- Brak lub niewielkie objawy depresji.
- Aktywne uczestnictwo w życiu społecznym.
Uczestników podzielono na pięć grup w zależności od ich nawyków związanych ze snem:
- Krótki, stabilny sen (mniej niż 7 godzin).
- Normalny, stabilny sen (7–8 godzin).
- Długi, stabilny sen (ponad 8 godzin).
- Wydłużający się sen (zwiększenie długości snu w trakcie badania).
- Skracający się sen (zmniejszenie długości snu w trakcie badania).
Dlaczego długość i jakość snu są tak ważne?
Po dziewięciu latach badania okazało się, że 81 proc. uczestników nie cierpiało na poważne przewlekłe choroby. Jednak tylko 13,8 proc. spełniało wszystkie kryteria zdrowego starzenia.
Osoby, które spały regularnie od 7 do 8 godzin dziennie, miały największe szanse na utrzymanie dobrego zdrowia i kondycji w późniejszym wieku. Stabilne wzorce snu - zarówno normalnego, jak i długiego - były najbardziej korzystne.
Natomiast niestabilne wzorce, takie jak coraz krótszy sen, wydłużający się sen lub chroniczne niedosypianie, wiązały się z gorszymi wynikami w procesie starzenia:
- Krótkotrwały sen: niedobór snu zwiększa wydzielanie hormonów stresu, takich jak kortyzol, oraz nasila stany zapalne w organizmie. Te czynniki mogą prowadzić do przyspieszonego starzenia, zaburzeń poznawczych, a nawet chorób metabolicznych.
- Długi sen: choć stabilnie długi sen może być korzystny, nagłe wydłużanie się snu może wskazywać na problemy zdrowotne, takie jak depresja czy zaburzenia oddychania, np. bezdech senny.
- Niestabilne wzorce snu: zmieniająca się długość snu może być sygnałem pogarszającego się stanu zdrowia i wskazywać na zwiększone ryzyko chorób przewlekłych.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Poranna drzemka. Jak spać, by obudzić się wypoczętym?
Jak spać, by starzeć się zdrowo?
Naukowcy podkreślają, że utrzymanie regularnego rytmu snu jest kluczem do zachowania zdrowia i witalności w późniejszych latach życia.
Optymalna długość snu to 7-8 godzin dziennie, co pozwala organizmowi na pełną regenerację. Warto również zadbać o higienę snu:
- Kładź się spać i wstawaj o stałych porach.
- Unikaj ekranów na godzinę przed snem.
- Zapewnij sobie odpowiednie warunki do snu: ciemność, ciszę i komfortową temperaturę.
Starzenie się to proces, na który mamy większy wpływ, niż się wydaje. Zdrowe nawyki, takie jak odpowiednia długość i jakość snu, mogą pomóc w zachowaniu sprawności fizycznej, dobrego samopoczucia i aktywności społecznej przez długie lata.
