Work-life balance — jak osiągnąć harmonię w życiu?

Work-life balance z definicji jest koncepcją, ideą której jest odnalezienie równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym. Taki styl zarządzania czasem, który powstał na przełomie lat 70. i 80. XX w. w krajach anglosaskich, ma zapewnić wyższą jakość funkcjonowania w wielu wymiarach. Co to dokładnie znaczy?

Jaki jest wpływ równowagi na zdrowie psychiczne i fizyczne? Harmonia pomiędzy pracą a czasem i przestrzenią poza nią, ma:

• zwiększyć poczucie spełnienia i satysfakcji na obydwu płaszczyznach,
• zminimalizować stres i ryzyko wypalenia zawodowego, przeciwdziałać pracoholizmowi oraz chronicznemu zmęczeniu,
• sprzyjać bardziej wartościowym relacjom z rodziną i przyjaciółmi, ale też współpracownikami,
• pozytywnie wpływać na zdolności poznawcze i efektywność tak poza pracą, jak i w niej. Zaobserwowano bowiem, że osoby, które pracują dłużej, więcej i ciężej, wcale nie są bardziej efektywne, a wręcz przeciwnie. Z założenia rosnące zmęczenie jest zwykle odwrotnie proporcjonalne do kreatywności, zaangażowania i wydajności.

Jakie są najlepsze rady na zachowanie work-life balance? Wiadomo, że aby go osiągnąć, należy popracować nad ustaleniem priorytetów, asertywnością (mówienie "nie" jest niezwykle przydatną umiejętnością) oraz planowaniem czasu.

Oznacza to, że w harmonogramie dnia, tygodnia czy miesiąca musi znaleźć się czas na pracę, życie osobiste oraz odpoczynek i pasje. Tylko w ten sposób można czerpać z życia garściami.

Praca a życie prywatne - jak znaleźć równowagę?

Specjaliści od zdrowia psychicznego opracowali różne praktyczne porady, które mają zapewnić równowagę w życiu. Zatem jak pracować i mieć czas dla siebie?

W pracy rób krótkie przerwy. Skupiaj się na jednym zadaniu, nie rób kilku rzeczy naraz. Nie pozwalaj, by bliscy czy znajomi, na przykład telefonując w godzinach pracy, dekoncentrowali cię, co sprawi, że ucierpi na tym twoje skupienie i efektywność.

Jeśli pracujesz w "home office", zadbaj o odpowiednią organizację przestrzeni. Najlepiej byłoby oddzielić strefę "biurową" (sfera zawodowa) od prywatnej (strefa relaksu).

Work-life balance a zdrowie psychiczne — w domu

Po pracy zarządzaj czasem wolnym: dbaj o aktywność fizyczną, ustal granice korzystania z technologii, znajdź czas na bycie z rodziną i przyjaciółmi (wychodząc z pracy wyłącz powiadomienie o przychodzących emailach czy SMS-ach). Znajdź także czas na hobby i przyjemności. To umożliwi naładowanie baterii przez odpoczynek i relaks.

W osiągnięciu work-life balance pomóc mogą także różne techniki relaksacyjne, takie jak mindfulness (uważność, czyli skoncentrowanie się na emocjach i bodźcach w danej chwili), praktykowanie wdzięczności (dostrzeganie rzeczy, za które możemy być wdzięczni), także techniki oddechowe (głębokie, świadome oddechy), medytacja czy joga. Taką rolę w przypadku wielu osób może spełniać spacerowanie czy prace porządkowe w ogrodzie.

W zarządzaniu czasem, planowaniu go i przestrzeganiu założonych ram, pomóc mogą różne narzędzia do osiągania work-life balance. Na szczególną uwagę zasługują zwłaszcza kalendarze (tak tradycyjne, jak i online) oraz organizery. Życie ułatwia także planowanie spotkań, wizyt, zadań, zajęć.

Kwestie work-life balance są regulowane przez prawo pracy. W przypadku Polski zmiany w myśl owej idei do Kodeksu Pracy wprowadziła dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej z 2019 roku.

Głównym założeniem dyrektywy work-life balance jest zastosowanie rozwiązań wprowadzających równowagę pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym. Praktyczne rozwiązania to między innymi zwiększenie wymiaru urlopu rodzicielskiego do 41 tygodni, wprowadzenie 9-tygodniowego urlopu rodzicielskiego dla każdego z rodziców czy tak zwana elastyczna organizacja czasu pracy rodziców dzieci do ukończenia 8. roku życia.

Główne cele dyrektywy work-life balance to zrównanie uprawnień rodziców z dziećmi i rodzin bezdzietnych oraz zapewnienie równowagi między życiem prywatnym a zawodowym. Skutkiem podejmowanych działań ma być efektywność zawodowa, ale również poprawa jakości życia i poczucie zadowolenia.