Tak organizm sygnalizuje spadek odporności. Wzmocnisz ją na kilka sposobów

Układ odpornościowy, inaczej układ immunologiczny, to struktura odpowiadająca za ochronę organizmu przed chorobami i patogenami (wirusy, bakterie, grzyby, pierwotniaki, pasożyty).

Na układ odpornościowy składają się komórki układu immunologicznego (limfocyty T i B oraz makrofagi pożerające trafiające do krwiobiegu komórki chorobotwórcze), także naczynia chłonne, narządy limfatyczne (szpik kostny, grasica, śledziona, węzły chłonne i migdałki), również przeciwciała i cytokiny.

Jak działa układ odpornościowy? Jego aktywność obejmuje kilka mechanizmów, które koncentrują się na identyfikacji obcego antygenu, współdziałaniu komórek zaangażowanych w mechanizmy obronne, uruchomieniu reakcji mających na celu zlikwidowanie patogenów i komórek nowotworowych oraz wytworzenie pamięci immunologicznej po przebytym kontakcie z patogenem.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Słaby układ immunologiczny może prowadzić do zwiększonej podatności nie tylko na infekcje (przeziębienie, grypa, inne infekcje wirusowe i bakteryjne). Zagrożenie stanowią także choroby autoimmunologiczne, ale i różne nieprawidłowości bądź schorzenia, tak ogólnoustrojowe, jak i ograniczone do jednego narządu: na przykład skóry (np. grzybica, trądzik, długotrwałe gojenie ran) czy jamy ustnej (nawracające owrzodzenia jamy ustnej, infekcje dziąseł).

Typowe dla osłabionej odporności są także bóle mięśni i stawów towarzyszące infekcjom lub stanom zapalnym, również chroniczne zmęczenie i osłabienie.

Co może osłabić odporność?

Od czego zależy dobra odporność? Wyróżnia się dwa rodzaje odporności: wrodzoną, zwaną nieswoistą, z którą się rodzimy oraz odporność nabytą, czyli swoistą, która w dużej mierze zależy od kontaktu czynników chorobotwórczych z organizmem oraz od stylu życia.

Odporność może osłabiać wiele czynników, takich jak:

• antybiotykoterapia (antybiotyki zaburzają mikroflorę jelit, niszcząc nie tylko bakterie patogenne, ale i dobroczynne),
• alkohol (zabija komórki odpornościowe),
• palenie papierosów (niszczą pierwszą linię obrony przed drobnoustrojami chorobotwórczymi),
• długotrwałe narażenie na toksyny, smog czy substancje chemiczne.

Układ odpornościowy może również osłabiać nieregularny tryb życia, nieodpowiednie odżywianie (skutkiem jest brak witamin, niedożywienie, niedobory żywieniowe), stres i napięcie emocjonalne, przemęczenie, brak snu i aktywności fizycznej (tzw. siedzący tryb życia). Odporność osłabiają także choroby, takie jak cukrzyca, HIV/AIDS, rak, choroby autoimmunologiczne oraz przyjmowane leki immunosupresyjne.

Jakie są naturalne sposoby na poprawę odporności? Jak zapobiegać infekcjom? Możliwości — na szczęście — jest wiele. Można ją wzmacniać poprzez zdrowy styl życia, szczepionki oraz działania profilaktyczne.

Domowe sposoby na wzmocnienie odporności

Dobroczynne działanie mają różne rośliny i zioła na wzmocnienie układu odpornościowego. To na przykład:

• echinacea (jeżówka), która wspiera produkcję białych krwinek walczących z zarazkami,
• czosnek, który zawiera działającą zabójczo na różne bakterie i wirusy allicynę,
• aloes, który przyspiesza regenerację układu odpornościowego.
• cebula,
• miód,
• cytryna,
• imbir.

Jak wspierać układ odpornościowy — styl życia

Dla odporności ważna jest także aktywność fizyczna, podejmowana co najmniej 3 razy w tygodniu przez 30–60 minut. Wskazana jest każda forma ruchu: spacerowanie, jazda na rowerze, pływanie.

Cenna jest także umiejętność relaksowania się, odprężenia i wyciszenia oraz zarządzenie stresem (np. poprzez ćwiczenia wzmacniające odporność psychiczną). Duże znaczenie ma odpowiednia ilość snu (7–9 godzin dziennie).

Dla zdrowia układu immunologicznego istotne jest także ograniczenie spożycia alkoholu i rezygnacja z palenia papierosów oraz hartowanie, które pozwala lepiej tolerować spadki temperatury i zwiększa efektywność układu immunologicznego. Należy także przyjmować szczepionki, które chronią przed ciężkim przebiegiem choroby i powikłaniami.

Jak dieta wpływa na układ odpornościowy?

Dla zdrowia i odporności ważna jest zbilansowana dieta (warto zadbać o źródła makro- i mikroelementów, witamin oraz składników odżywczych, a także zrezygnować z wysoko przetworzonego jedzenia, nadmiaru cukru i "złego" tłuszczu zwierzęcego). Nie do przecenienie jest rola witamin i minerałów w układzie odpornościowym.

Dla odporności najważniejsza jest witamina C, która wzmacnia ściany i zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych włosowatych oraz witaminy A, D i E, pobudzające tworzenie śluzu, który chroni nabłonek dróg oddechowych oraz cynk, który uczestniczy w produkcji przeciwciał odpornościowych. Cenne jest także żelazo zapobiegające niedokrwistości zwiększającej podatność na infekcje.