Rola witaminy D w profilaktyce starzenia się organizmu

Witamina D jest ważnym elementem zdrowego starzenia się. Odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu dobrej kondycji kości oraz mięśni szkieletowych, ale i różnych układów, głównie odpornościowego, naczyniowego i nerwowego.

Naukowcy są zdania, że optymalna dawka witaminy D zapewnia mocne kości i zęby, chroni przed infekcjami i chorobami, stabilizuje odporność immunologiczną oraz utrzymuje wolne tempo starzenia się (witamina D posiada właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne, co wspiera opóźnianie procesów starzenia).

Rola witaminy D w organizmie, zarówno w zakresie utrzymania zdrowia, jak i profilaktyce starzenia się organizmu, jest nie do przecenienia.

Jak witamina D wpływa na zdrowie kości?

Witamina D wpływa na metabolizm, utrzymywaniem homeostazy wapniowo-fosforanowej ustroju, zdrowie kości oraz zębów.

Jej niedobór prowadzi u dzieci do krzywicy, zaburzeń mineralizacji kości i zmniejszenia masy kostnej. U osób starszych do osteomalacji i osteoporozy, wiąże się ze zwiększonym ryzykiem złamań kości, bólów kostnych, obniżenia sprawności ruchowej oraz osłabienia pracy mięśni.

Witamina D a układ odpornościowy i zdrowie

Starzenie się jest naturalnym procesem, który prowadzi do nagromadzenia uszkodzeń molekularnych i komórkowych. To skutkuje nieprawidłową budową oraz funkcjonowaniem komórek, tkanek i narządów, co osłabia organizm oraz jego odporność.

Witamina D wspiera aktywację komórek odpornościowych (np. limfocyty T i makrofagi), co umożliwia walkę z patogenami. Jej odpowiedni poziom pomaga zmniejszać ryzyko infekcji, łagodzi reakcje zapalne.

Znaczne deficyty witaminy D oznaczają nie tylko większą podatność na infekcje, ale i ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego, chorób autoimmunologicznych, choroby niedokrwiennej serca, cukrzycy oraz niektórych nowotworów (np. raka piersi, płuc, jelita grubego, macicy, gruczołu krokowego oraz szpiczaka mnogiego).

Wpływ witaminy D na zdrowie psychiczne

Witamina D odgrywa ważną rolę nie tylko w utrzymaniu zdrowia fizycznego, ale także psychicznego. Jej niedobór może wpływać na pogorszenie samopoczucia, ale i większe ryzyko pojawienia się:

• zaburzeń funkcji poznawczych, takich jak pamięć, koncentracja i zdolność do uczenia się,
• zaburzeń nastroju,
• depresji,
• demencji,
• choroby Alzheimera,
• zaburzeń lękowych.

Dlaczego? Ma to związek z tym, że witamina D wpływa na produkcję neuroprzekaźników, które odgrywają istotną rolę w regulacji nastroju (np. serotonina). Wspiera również zdrowie neuronów i ich regenerację.

Specjaliści szacują, że niedobory witaminy D dotyczą nawet 80 proc. populacji, co stanowi poważny problem epidemiologiczny. Przyczyny to nie tylko niedostateczna podaż substancji z dietą i niedostateczna synteza skórna pod wpływem promieniowania słonecznego, ale też otyłość, przewlekłe choroby wątroby i nerek, upośledzone wchłanianie tłuszczów z przewodu pokarmowego oraz stosowanie niektórych leków (np. glikokortykosteroidów).

Stopień zaopatrzenia organizmu w witaminę D określa się na podstawie stężenia 25-hydroksy witaminy D (25OHD) w surowicy krwi.

Konsekwencje niedoboru witaminy D obejmują wiele układów i narządów. To dlatego tak ważne jest, by zadbać o jej podaż.

Warto pamiętać, w czym jest witamina D. Okazuje się, że głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego (np. jaja, wątroba), tłustych rybach (np. łosoś, makrela) oraz wzbogacanych produktach mlecznych. Ponieważ witamina D w produktach żywnościowych występuje w niewielkiej ilości, trudno jest zaspokoić zapotrzebowanie na nią tą drogą.

W okresie letnim możliwe jest pozyskanie witaminy D na drodze syntezy skórnej, odbywającej się pod wpływem działania promieni słońca. Konieczna jest ekspozycja na słońce twarzy, rąk i przedramion, trwająca około 20 minut dziennie.

Rola witaminy D w profilaktyce starzenia się organizmu i dbania o dobry stan zdrowia jest nie do przecenienia. Utrzymanie jej prawidłowego stężenia w surowicy krwi, z uwagi na jej wpływ na wiele procesów życiowych, jest absolutnie konieczne. Z tego powodu tak ważna jest jej suplementacja. Ta jest zalecana w okresie od początku października do końca kwietnia lub przez cały rok w przypadku braku kontaktu z promieniami słońca.

Witamina d3 - jaka najlepsza?

Jak suplementować witaminę D? Doustnie, od października do marca lub przez cały rok, jeżeli synteza skórna jest niewystarczająca, za pomocą preparatów dostępnych w aptece (np. kapsułki, tabletki, krople). Najlepiej zdecydować się na produkt, który ma nie tylko odpowiednią dawkę, wysoką przyswajalność i prosty skład bez zbędnych dodatków, ale i status leku (wówczas deklarowany skład oraz biodostępność składników potwierdzają badania).

Jeśli chodzi o dawkowanie, jest ono zmienne. W dużej mierze zależy od wieku, stanu zdrowia czy masy ciała. Zalecana dawka witaminy D wynosi 400 j.m./dobę (u noworodków i niemowląt), od 600 do 1000 j.m./dobę u dzieci i młodzieży do 18. roku życia i od 800 do 2000 j.m./dobę witaminy D3 u zdrowych dorosłych (zależnie od masy ciała). Aby dostosować suplementację do indywidualnych potrzeb, warto skonsultować się z lekarzem oraz wykonywać badania poziomu witaminy D.