Cukier a starzenie organizmu

Wpływ cukru na zdrowie i starzenie jest przedmiotem badań wielu naukowców. Liczne prace, obserwacje i analizy pozwoliły dowieść, że sacharoza ma fatalny wpływ na organizm: przyspiesza procesy degeneracyjne, pogarszając stan zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego — w bardzo szerokim zakresie.

Cukier a starzenie się skóry

Spożywanie dużej ilości cukrów prostych może przyspieszać starzenie się komórek, tkanek i organów, w tym skóry.

Wysoka zawartość glukozy we krwi sprzyja glikacji białek. Polega ona na łączeniu się cząsteczek glukozy z grupami aminowymi białek (dzieje się tak, gdy cukier przenika do krwiobiegu i wiąże się z białkami). W efekcie w organizmie tworzą się produkty zaawansowanej glikacji białek, czyli cząsteczki AGE (Advanced Glycation end Products). Uznaje się, że są one główną przyczyną starzenia się skóry. Dlaczego?

Po pierwsze AGEs przyczyniają się do stresu oksydacyjnego. Wysokie spożycie cukru zwiększa poziom wolnych rodników, które uszkadzają komórki oraz DNA, co przyspiesza proces starzenia.

Po drugie AGEs niszczy kolagen i elastynę. To zarówno białka, jak i budulec skóry, odpowiadający za elastyczność i jędrność skóry, włosów, paznokci, a także kondycję stawów. W efekcie, kiedy elastyczne włókna sztywnieją i tracą sprężystość, stają się kruche i łamliwe. To sprawia, że skóra wiotczeje, traci elastyczność, a twarz – młodzieńczy wygląd i owal. Sprzyja to również osłabieniu jej funkcji regeneracyjnych oraz zdolności do odnowy.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Jakie są skutki nadmiernego spożycia cukru dla zdrowia?

Badania dowodzą, że nadmierne spożycie cukru wpływa nie tylko na szybsze starzenie się skóry, ale i innych organów. Prowadzi także do rozwoju wielu groźnych chorób, na przykład grzybicy, ale i nadwagi i otyłości, z czym wiąże się otłuszczanie narządów wewnętrznych. To znacząco zaburza ich funkcjonowanie.

Co więcej cukier może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju schorzeń układu naczyniowo-sercowego: miażdżycy, nadciśnienia, niewydolności i zawału serca czy udaru mózgu. Znany jest też jego negatywny wpływ na zdrowie metaboliczne oraz pojawianie się takich zaburzeń jak insulinooporność czy cukrzyca.

Spożycie nadmiernej ilości cukru może aktywować procesy zapalne i prowadzić do przewlekłych stanów zapalnych w organizmie. Dieta bogata w cukier zaburza także równowagę mikrobiomu jelitowego oraz funkcjonowanie układu odpornościowego.

AGEs mogą także mieć wpływ na uszkodzenie komórek, naczyń krwionośnych i tkanki nerwowej, przyczyniając się do chorób degeneracyjnych, takich jak demencja czy choroby neurodegeneracyjne, ale i nowotwory. Jak widać o cukrze nie bez przyczyny często mówi się, że to biała śmierć.

Cukier a zdrowie psychiczne

Nadmiar cukru wpływa również na psychikę. Zaobserwowano, że powoduje senność i uczucie nieustannego zmęczenia oraz zmniejsza zdolność koncentracji i zapamiętywania, ale i sprzyja depresji oraz zaburzeniom lękowym.

Naukowcy z University of California w San Francisco ustalili, że zdrowa, uboga w cukier dieta jest związana z niższym wiekiem biologicznym organizmu na poziomie komórkowym. Szczególnym uznaniem specjalistów cieszy się dieta śródziemnomorska, zasobna w składniki o działaniu przeciwzapalnym i przeciwutleniacze, głównie witaminy i minerały (zwłaszcza produkty bogate w witaminy C, E oraz polifenole, które pomagają neutralizować wolne rodniki).

Lekarze są zgodni co do tezy, że nadmierne spożywanie cukru i słodzonych artykułów spożywczych, w tym napojów, ma związek z pogorszeniem stanu zdrowia i przedwczesnym starzeniem się — ogranicza długowieczność. Co robić, by temu zapobiec? Zdecydowanie ograniczyć spożycie cukru. Ważne są także probiotyki (np. jogurt naturalny, maślanka, kefir oraz kiszonki) i błonnik, który sprzyja zdrowemu mikrobiomu.

Warto zmodyfikować swoją dietę i wyeliminować produkty słodzone cukrem (np. słodycze, napoje, ale i przetworzoną żywność, która często zawiera duże ilości cukrów dodanych). Warto postawić na zdrowe zamienniki cukru, takie jak ksylitol, stewia czy erytrol oraz dbać o nawodnienie (woda pomaga usunąć toksyny, wspiera zdrowie skóry).

Dobrą praktyką jest także zastępowanie cukrów prostych cukrami złożonymi oraz dbanie o niski indeks glikemiczny posiłków (np. zamiast białego chleba wybierać pełnoziarniste produkty).