Jak żyć dłużej? Laureat Nobla dzieli się sprawdzonymi sposobami na długie i zdrowe życie

Naukowcy od lat prowadzą badania nad tym, jak żyć dłużej, ciesząc się dobrym zdrowiem. Medycyna w tym zakresie prowadzi różne badania i przedstawia nam coraz ciekawsze wnioski. Tematykę długowieczności podejmuje także jeden z laureatów nagrody Nobla - Venkatraman "Venki" Ramakrishnan. Ten amerykański biofizyk indyjskiego pochodzenia, związany z Laboratory of Molecular Biology w Cambridge, pełni również rolę wykładowcy w Trinity College. W 2009 został wyróżniony Nagrodą Nobla w dziedzinie chemii za swoje badania poświęcone ludzkiemu zdrowiu i życiu.

Zdaniem naukowca, przyczyną starzenia się organizmu, a w konsekwencji śmierci, jest kumulacja zmian oraz różnorodnych uszkodzeń cząsteczek obecnych w komórkach. Te mniejsze lub większe uszkodzenia powodują awarię kluczowych układów lub organów (serca, mózgu, płuc), a to w konsekwencji jest przyczyną śmierci.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

DNA jest nośnikiem informacji genetycznej i poprzez zapisane informacje warunkuje nasz wygląd zewnętrzny (kolor oczu, włosów, skóry) a także podatność na różne dolegliwości oraz choroby. DNA gromadzi wszystkie zmiany chemiczne oraz uszkodzenia, wpływające bezpośrednio na sposób odczytywania genów.

"Następnie końce naszych chromosomów kurczą się, co może prowadzić do procesu zwanego starzeniem komórek, który postępuje wraz z wiekiem. Nasze komórki przestają funkcjonować normalnie i zaczynają wydzielać cząsteczki powodujące stany zapalne" – czytamy w telegraph.co.uk wypowiedź laureata Nagrody Nobla.

Ramakrishnan dodaje także, że proces starzenia jest problemem dla komórek macierzystych, a są to właśnie te najpotrzebniejsze komórki. Komórki macierzyste, czyli tak zwane pierwotne, są naturalną rezerwą dla powstawania wszystkich innych typów komórek budujących organizm. Są niezbędne do regeneracji, uzupełniania zużytych i uszkodzonych komórek w naszych tkankach – w skórze, mięśniach i tkance łącznej.

W związku z tym kluczowe jest znalezienie sposobów na to, by opóźnić te procesy. Zdaniem naukowca im jesteśmy starsi, tym wyższe ryzyko wystąpienia wielu chorób, np. w układzie sercowo-naczyniowym, cukrzycy typu 2, nowotworów i chorób neurodegeneracyjnych. Jak wydłużyć utrzymanie organizmu w dobrym zdrowiu i kondycji?

Zdaniem Ramakrishnana powinniśmy docenić dotychczasowe osiągnięcia medycyny, które mogą obniżyć ryzyko niebezpiecznych dla życia chorób i zwiększyć szanse na dłuższe życie.

1. Leki, które mogą zmniejszyć apetyt

Według naukowca, ograniczenie ilości spożywanych kalorii ma pozytywny wpływ na organizm i przyczynia się do starzenia się w zdrowiu. Potwierdzają to badania przeprowadzone na zwierzętach, w których okazało się, że "pacjenci" objadający się bez umiaru żyli krócej niż jedzący tyle kalorii, ile wyniosło ich zapotrzebowanie.

Ze względu na to, że nie wszyscy potrafimy zachować umiar w spożyciu jedzenia, ekspert proponuje rozwiązanie w postaci leków hamujących apetyt. Muszą być jednak odpowiednio opracowane i dopasowane, by nie powodowały skutków ubocznych.

2. Krew od młodych ludzi

Venkatraman "Venki" Ramakrishnan powołał się także na serię "dziwnych eksperymentów", które pozwoliły wysnuć wniosek, że połączenie dwóch układów - układu krwionośnego starej i młodej myszy poprawia stan zdrowia tej starszej. Naukowcy muszą rozwinąć to badanie, by wykazać, jaki dokładnie składnik krwi może działać antystarzeniowo.

Ekspert podkreśla także, że w tym przypadku należy zachować ostrożność. Na rynku pojawiły się już usługi przetaczania krwi starszym od młodych dawców, a nie ma w tym zakresie jeszcze sprawdzonych badań klinicznych

3. Środki mogące zniszczyć starzejące się komórki

Nasz organizm jest naprawdę dobrze skonstruowany - jeśli odnotuje uszkodzenie którejś z komórek, stara się ją naprawić. W sytuacji, gdy się to nie uda, komórka może ulec zniszczeniu (apoptoza) lub "wyłączeniu" (starzenie). Mimo dezaktywacji komórek, wciąż produkują one prozapalne cząsteczki.

Im jesteśmy starsi, tym więcej komórek się starzeje i mniej usuwa. W kontekście tego przeprowadzono eksperymenty na myszach i wysnuto wniosek, że likwidowanie komórek starzejących wpływa na odwrócenie niektórych objawów starzenia. Teraz wystarczy tylko stworzyć odpowiednie pigułki, które mogą działać tak na organizm człowieka.

4. Odpowiednie zaprogramowanie komórek

Jeszcze jednym sposobem na opóźnienie starzenia jest zaprogramowanie komórek w taki sposób, by potrafiły się cofnąć w rozwoju. Celem tego działania jest, by zamieniły się w komórki macierzyste (pierwotne), służące do powstawania wszystkich innych typów komórek budujących organizm.

Venki Ramakrishna podkreśla również rolę innych czynników wpływających na stan zdrowia. Badania naukowe dowodzą, że stosowanie odpowiedniej diety, nie objadanie się, ograniczanie przetworzonej ilości produktów i cukru może przełożyć się na dłuższe życie.

Innym, ważnym czynnikiem jest regularnie wykonywana aktywność fizyczna - rekomendowana ilość to około 150 minut w ciągu tygodnia i powinna być to aktywność o umiarkowanej intensywności.

Kluczową rolę odgrywa również sen - zarówno jeśli chodzi o jego długość, jak i jakość. Przyczynia się on bowiem do właściwej regeneracji organizmu. Warto także unikać stresu i wykonywać systematyczne badania kontrolne.