Ciąża postarza kobiety aż o dwa lata. Wiadomo, kiedy zmiany się cofają

Pielęgnowanie rozwijającego się płodu wymaga od kobiety wielu głębokich zmian fizycznych, hormonalnych i chemicznych. Mogą one zmienić działanie każdego głównego organu w jej organizmie i spowodować poważne komplikacje zdrowotne, takie jak nadciśnienie tętnicze i stan przedrzucawkowy.

Według wyników nowego badania ciąża może też skracać życie. W "Cell Metabolism" naukowcy informują, że stres związany z ciążą może spowodować, że wiek biologiczny ciężarnej wzrośnie nawet o 2 lata, choć trend ten może się odwrócić w kolejnych miesiącach. W niektórych przypadkach, jak piszą autorzy, kobiety karmiące piersią po porodzie mogą stać się biologicznie "młodsze" niż na początku ciąży.

"Odkrycie to stanowi kolejny przekonujący dowód na to, że wydarzenia w trakcie i po ciąży mogą mieć daleko idące konsekwencje zdrowotne" - przyznała Elizabeth Bertone-Johnson, epidemiolożka z University of Massachusetts Amherst, która nie była zaangażowana w to badanie.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

O przyspieszonym starzeniu się kobiet w czasie ciąży poinformowali naukowcy z Harvard Medical School pod przewodnictwem biomedyka Vadima Gladysheva. Badacze pobrali próbki krwi od kobiet w ciąży i zbadali je pod kątem subtelnych zmian znanych jako modyfikacje epigenetyczne. Wyniki sugerują, że komórki mogą "starzeć się" szybciej niż zwykle w czasie ciąży.

Głównym winowajcą tego procesu są zmiany epigenetyczne, podobne do tych, które pojawiają się w trakcie naturalnego starzenia się organizmu.

Epigenetyka odnosi się do modyfikacji w strukturze DNA, które wpływają na ekspresję genów. Z wiekiem, szczególnie w przypadku długich genów, ryzyko błędów w ich funkcjonowaniu wzrasta, co prowadzi do ich wyciszenia. Podobne zmiany zaobserwowano u kobiet w ciąży, co sugeruje, że ciąża biologicznie postarza organizm.

Zmiany epigenetyczne, które odgrywają kluczową rolę w procesie starzenia, polegają na dodawaniu lub usuwaniu grup chemicznych w strukturze DNA. Te zmiany mogą wpływać na aktywność genów, ale nie zmieniają samej sekwencji genetycznej. Z wiekiem wzrasta liczba błędów w regulacji genów, co prowadzi do osłabienia funkcji komórek i całego organizmu.

Jednak badania wskazują, że proces ten może być odwracalny. Analiza przeprowadzona na ponad stu ciężarnych kobietach wykazała, że trzy miesiące po porodzie zmiany epigenetyczne zaczęły się cofać. U części kobiet cofnięcie to było tak skuteczne, że ich biologiczny wiek był niższy niż na początku ciąży.

Nie wszystkie kobiety doświadczały jednak tego samego stopnia regeneracji. Otyłe matki i karmiące wyłącznie piersią miały trudniejszy powrót do młodszej biologicznie kondycji. W ich przypadku epigenetyczne zmiany związane z ciążą utrzymywały się dłużej, choć proces ten mógłby ulec poprawie po zmianie sposobu karmienia dziecka.

Te odkrycia pokazują, jak dynamicznie organizm kobiety dostosowuje się do wyjątkowych wyzwań, jakie niesie ze sobą macierzyństwo.

Biologiczny wiek to pojęcie odnoszące się do rzeczywistego stanu zdrowia i kondycji organizmu, niezależnie od wieku kalendarzowego, czyli liczby lat, które upłynęły od narodzin. Określa on, jak dobrze funkcjonują komórki, tkanki i narządy w porównaniu do tego, czego można by oczekiwać u osób w danym wieku.

Biologiczny wiek można oszacować za pomocą różnych wskaźników zdrowia i procesów biologicznych, takich jak:

1. Zmiany epigenetyczne – obejmują modyfikacje chemiczne DNA, które wpływają na włączanie i wyłączanie genów. Jednym z narzędzi do pomiaru wieku biologicznego są tzw. zegary epigenetyczne.
2. Stan układu krążenia – np. elastyczność naczyń krwionośnych czy poziom cholesterolu.
3. Stan układu odpornościowego – liczba i aktywność białych krwinek.
4. Zdrowie metaboliczne – poziom glukozy we krwi, wskaźnik masy ciała (BMI), wrażliwość na insulinę.
5. Funkcje poznawcze – ocena pamięci, koncentracji czy czasu reakcji.
6. Kondycja fizyczna – siła mięśni, sprawność ruchowa i wydolność oddechowa.

Podczas gdy wiek kalendarzowy jest stały i niezmienny, biologiczny wiek zależy od stylu życia, czynników środowiskowych, diety, aktywności fizycznej, genetyki i zdrowia psychicznego.

Na przykład zdrowe odżywianie, regularny ruch i unikanie stresu mogą spowolnić proces starzenia, zmniejszając biologiczny wiek w stosunku do kalendarzowego. Wiadomo już, że ciąża wpływa na biologiczny wiek kobiety poprzez zmiany epigenetyczne, które mogą przyspieszyć procesy starzenia.

Dobra wiadomość jest taka, że to jednak stan przejściowy, a badania sugerują, że poród może odwrócić część tych zmian, w niektórych przypadkach prowadząc nawet do biologicznego odmłodzenia organizmu.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl